حادثه در فولاد ارفع؛ ضعف نظارت یا خطای انسانی؟  

تیتر20 – چند روز پیش کوره ذوب شرکت آهن و فولاد ارفع  به دلیل پاره شدن فلکسی ‌بل و نفوذ آب به داخل کوره، در زمان تخلیه ذوب منفجر شد. البته این حادثه تلفات جانی نداشت و تنها یکی از اپراتورها دچار موج انفجار شد.

این حادثه نشان ‌دهنده اهمیت بالای رعایت نکات ایمنی در صنایع فولادی است. با توجه به دمای بسیار بالا و مواد خطرناک مورد استفاده در فرآیندهای ذوب، هرگونه سهل ‌انگاری می‌تواند عواقب جدی به همراه داشته باشد.  

اما مجموعه آهن و فولاد ارفع پس از وقوع این حادثه با انتشار بیانه ای اعلام کرد: 
"این حادثه ناشی از پاره شدن فلکسی ‌بل و نفوذ آب به داخل کوره، دقیقا در زمان تخلیه ذوب بوده که منجر به پرتاب سرباره و محتویات کوره شده است. خوشبختانه بدلیل رعایت دقیق استانداردهای بهره برداری و انجام  مقررات حفاظت فردی و با مدیریت صحیح در زمان و پس از حادثه و با  هوشیاری پرسنل و اطلاع رسانی بموقع ، کلیه نفرات از اطراف کوره ، تخلیه و حادثه بدون هیچ آسیب به پایان رسید.  علاوه بر عدم آسیب به پرسنل، در این حادثه آسیب شدید تجهیزاتی بوجود نیامده و با رفع مشکلات جزیی بوجود آمده توسط پرسنل متخصص شرکت در کوتاه‌ترین زمان ممکن، کوره پس از ساعاتی  و در همان روز مجدد راه‌اندازی و عملیات تولید به روال عادی برمی‌گردد . از این رو، هوشیاری و مدیریت صحیح و به موقع پرسنل متخصص شرکت آهن و فولاد ارفع ستودنی است که نتیجه آن، خروج از حادثه بدون خسارت فردی و تجهیزاتی و راه اندازی مجدد تولید در همان روز شد."

آن طور که بیانیه ارفع نشان می دهد کنترل حادثه و عدم خسارت جانی را به نوعی از موفقیت های خود می داند اما مسئله آن است که وقوع این حادثه در گام اول نشان از ضعف در مدیریت و آموزش در این مجموعه است. 

یکی از مهمترین موضوعات ایمنی تجهیزات و نگهداری های پیشگیرانه است. درواقع باید تجهیزات و زیرساخت ‌های مرتبط با کوره باید به صورت دوره ‌ای بررسی شوند تا از سلامت و عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شود. همچنین کنترل دقیق فشار، دما، و عملکرد سیستم‌ های خنک ‌کننده ضروری است و تعمیرات منظم و پیش ‌بینی عیوب احتمالی قبل از وقوع حادثه، اهمیت بالایی دارد. درنتیجه وقوع این حادثه ضعف در موضوعات یاد شده را نشان می دهد.

البته در بخش دیگر نوسانات کیفیت مواد اولیه (مانند آهن اسفنجی یا مواد کمک‌ ذوب) می ‌تواند بر عملکرد کوره ‌ها تأثیر بگذارد. تأمین مواد اولیه با کیفیت و مطابق با استاندارد ها ضروری است. 

اما دلیل دیگر را می توان در آموزش های به روز دانست. کارکنان واحدهای فولادی باید آموزش های لازم در جهت شناسایی موقعیت های خطر آفرینی و نواقصی که منجر به حادثه می شود را دیده باشند و باید برای مواجهه با شرایط اضطراری مانند آتش ‌سوزی و انفجار آگاهی کافی داشته باشند.  ایجاد فرهنگ ایمنی در بین کارکنان و مدیران، شامل ارزش ‌گذاری به ایمنی به عنوان اولویت اول، نقش مهمی در کاهش حوادث دارد. 

درنتیجه مدیریت جدید این مجموعه باید با تمرکز بیشتر بر ایمنی کار و آموزش کارکنان برنامه های تولیدی را در دستور کار قرار دهد زیرا چنین حوادثی خسارت های مالی و فنی به همراه دارد و گاها می تواند با خسارت های جانی همراه شود.